ASP.NET Web Form Kontrolleri ve Eventlar

Merhaba arkadaşlar;

ASP.NET konularına sırası ile devam ediyoruz. Bu makalemizde ise Web Form Kontrollerini inceleyeceğiz. Malesef paylaşımlarda bulunan bir çok arkadaşımız anlam veremediğim birkaç sebepten dolayı bunun gibi başlangıç konularında paylaşımlarda bulunmaya pek sıcak bakmamaktalar. Bu durumda ASP.NET e merak salmış yeni arkadaşlarımız için kaynak bulamama sorununu ortaya çıkartmakta. Yaz dönemi yaklaştığından dolayı gerek eğitimlerde gerekse seminer vb. etkinliklerde haliyle bir yavaşlama sözkonusu. Bende fırsat bulabileceğim bu günleri değerlendirerek tüm ASP.NET konularını elimden geldiğince sizlerle paylaşmaya gayret göstereceğim.

Gelelim bu makalemizin konusuna;

Burada ki makalede <form runat=”server”></form> taglarından bahsetmiştim. Bu taglar arasındaki runat=”server” bildirimi ile bu taglar arasındaki tüm tanımlamaların server taraflı çalışacağını dile getirmiştim. ASP.NET teknolojisi ile projelerimizi geliştirirken sayfamızda kullanıcılara verileri göstermek; onlardan çeşitli bilgiler almak yada kullanıcılara çeşitli işlemler yaptırmak gibi birçok sebepten dolayı çeşitli elemanlara (kontrollere) ihtiyaç duyarız. Örneğin bir üyelik formunu düşünün: kullanıcının kullanıcı adı, şifre, bulunduğu şehir gibi bilgileri yazabilmesi veya seçebilmesi için ona bu işlemleri yapabileceği çeşitli elemanlar olmazsa olmazımızdır.

ASP.NET de bir kontrolün tanımlaması <asp: şeklinde başlar ve devamında tanımlamak istediğiniz kontrolün ismini belirtmemiz gerekir. Örneğin kullanıcıdan çeşitli bilgileri alacağımız bir TextBox tanımlaması için;

şeklinde bir tanımlama yapmamız gerekir. Buradaki tanımlama üzerine biraz konuşacak olursak runat=”server” bildirimi ile bu kontrolün sunucu taraflı işlem gören bir kontrol olduğu anlamına gelmektedir ki bu sayede normal bir program elemanı ile çalışabilmenin avantajlarını web form elemanında ASP.NET bize sunar. Sayfalarımız içerisinde aynı kontrolden birden çok elemana ihtiyaç duyabiliriz. Yani biraz önce örneğini verdiğim bir üyelik sayfasında kullanıcı adı için ayrı bir textbox kontolüne şifre için ayrı bir textbox kontrolüne gibi. Yukarıdaki textbox tanımlamasındaki ID=”txtAd” bildirimi sayesinde tanımlanan kontrole özgü bir isimlendirme şansını elde ederiz. Tanımladığımız kontrollere dilediğimiz isimleri verbiliriz. Hemen hemen bütün ASP.NET kontrollerinin Event yani olayları vardır ve bu bildirimlerde yine ilgili kontrolün tanımlama alanında belirtilir.

Şimdi dilerseniz bir buton tanımlayalım ve butonun click (tıklanma) olayı üzerine bir inceleme yapalım.

Buradaki tanımlamada biraz önce tanımladığımız textbox kontrolünde olan runat=”server” ve ID=” tanımlamalarını buton kontrolünde de görmekteyiz. Ekstra olarak onclick=”Button1_Click” şeklinde de bir tanımlama görüyoruz. Şimdi bu tanımlamayı daha iyi anlayabilmek için sayfanın design ekranında sayfaya tanımladığımız button kontrolüne sağ click yapalım ve açılan ekranda Properties seçeneğine click yapalım.

Bu aşamada bu kontrole ait genişlik, yükseklik, ID değeri gibi bütün özelliklerini görebildiğimiz ve bu özelliklerine müdahale edebildiğimiz Properties ekranı karşımıza gelmekte. Tabi şuanda bu button kontrolüne ilişkin özelliklerin detayına girmeyeceğim. Properties ekranındaki şimşek işaretine ( Event) kısmına click yaptığımızda ise bu kontole ait olaylar bölümüne geçmiş oluruz. Örneğin bu button kontrolü için Click olayı gibi. Bu durumda “Button1_Click” isimli yordamı çalıştıracak. Yani bu butona tıklandığında meydana gelecek olaylar için bir tetikleme işlemini gerçekleştirecek.Burada kodlarımıza da bakarsak “onclick” isimli olayı görmekteyiz. ASP.NET de olay bildirimleri on ile başlarlar ve eklenecek olan özelliğe göre bir isim alırlar. oncliclk gibi.Kullanılan olay client yani istemci server yanı sunucuya verileri gönderir ve bu sayede bu olaya bağlı olan metot yani yordam serverda çalışır. ASP.NET in olay yönlendirmeli çalışmasının yapısı ile alakalı bir durumdur ki bu konuyu da ayrı bir makalede inceleyeceğiz.